Tímakistan fær Íslensku bókmenntaverðlaunin – ræðan og fleira

Forseti Íslands og aðrir gestir

Ég er stoltur og glaður að taka við þessum verðlaunum og auðvitað rígmontinn, þetta er í þriðja sinn sem ég stend hér og einhverjum gæti fundist nóg komið en ég vil benda á að ein uppáhaldsbókin mín, Morgunþula í stráum fékk þessi verðlaun árið 1998. Thor Vilhjálmsson skrifaði hana en þá var hann 73 ára gamall. Þar hef ég stillt stöngina.

En stærsta stundin mín tengd þessum verðlaunum er ekki frá árinu 1999 eða 2006 – heldur árið 2008 þegar Sigurður Pálsson hélt sína þakkarræðu. Þá varð mér litið á símann og sá þar 16 missed calls á síðustu 10 mínútum. Konan mín hafði misst vatnið, ég rauk út og okkur fæddist dóttir sama kvöld. Hún er hérna í dag – 6 ára á morgun. Já tíminn flýgur.

Og ég var ansi lengi með þessa bók í maganum, þreföld fílameðganga og það er mörgum sem ber að þakka. Ég vil þakka konu minni Margréti Sjöfn Torp fyrir óteljandi yfirlestra og óendanlega þolinmæði þegar ég skrifaði þessa bók. Ég vil þakka Sigga vini mínum fyrir að hýsa mig í New York þegar ég kom bókinni loksins á skrið og fann rétta tóninn og Dony og Grétu á Ustica þegar við tókum lokasprettinn. Ég þakka Forlaginu fyrir að nenna að biða svona lengi eftir bókinni, Sigþrúði fyrir ritstjórnina og öðrum vinum mínum sem lásu hana yfir. Katla Rós fær sérstakar þakkir fyrir að gera bókina fallega.

Ég vil líka þakka launasjóði rithöfunda fyrir stuðninginn og föður mínum fyrir að lesa fyrir mig Elsku Míó minn og móður minni fyrir skuggaleikhúsin – sem ég man því miður ekki lengur um hvað fjölluðu. Jú svo vil ég þakka Mikael Ende, HC Andersen, Jóni Árnasyni þjóðsagnasafnara, Grimms bræðrum og mörgum fleirum. Félag bókaútgefanda á heiður skilinn fyrir að hefja barnabókmenntir á þennan stall.

Ég hef þá trú að ævintýrin reyni að segja okkur eitthvað um það hver við erum. Ævintýrin geyma erkitýpur og frummyndir sem spegla veruleikann. Stundum óljósar, stundum augljósar. Þau fara með okkur lengra en raunveruleikinn getur borið okkur.

Það hefur svosem ekki verið auðvelt að sökkva sér ofan í ævintýraheim hér á Íslandi síðustu árin, raunveruleikinn hefur verið yfirþyrmandi, á köflum vissulega ævintýralegur. Við höfum séð hetjur og skúrka, ris og fall stórvelda. Raunveruleikinn hefur verið fáránlegur, hneykslanlegur, sorglegur, tragíkómískur og oftar en ekki brýnn og aðkallandi. Þegar ég skrifaði þessa þakkarræðu varð hún oftar einu sinni fimm blaðsíðna ritgerð um Þjórsárver eða hraunið sem við sjáum hérna út um gluggann eða umfjöllun um samfélag sem hendir ástríðufullum rithöfundi og áhugamanni um samfélagið úr stjórn RÚV og setur innmúraðan flokksmann í staðinn. Stundum er engu líkara en að Láki jarðálfur vakni hér á hverjum morgni og hugsi sem svo – hvern á ég að ergja í dag? En einhvernveginn svona er vinnuumhverfið á þessu landi.

Í sögunni minni eignast Dímon konungur Tímakistu. Hún er ofin úr kóngulóarsilki, úr svo þéttu efni að tíminn sjálfur kemst ekki inn í hana, hann eignast alveg einstakt tæki til þess að fylla alveg upp í öll göt tímans, að gjörnýta hvert augnablik og hverja einustu stund í lífi Hrafntinnu dóttur sinnar.

Sá sem skrifar bók fyrir börn og unglinga lendir sjálfkrafa í umræðunni um lestur og læsi og PISA könnunina alræmdu. Margir segja að lestur sé mikilvægur. En hvers vegna? Ég stend mig iðulega að því að beita efnahagslegum röksemdum – að bókvitið verði í askana látið, lestur sé lykill að námsárangri – þannig verði Ísland samkeppnisfært í framtíðinni, án lestrar verður enginn hagvöxtur og þá geta hjól atvinnulífsins ekki reykspólað um allar trissur. Og svo benda menn á að bækur séu vinsæl gjafavara og atvinnuskapandi hluti af hinum skapandi greinum, jafnvel góð landkynning. En svo hugsa ég – af hverju get ég bara talað svona um eitthvað jafn mikilvægt og læsi, með tilvísun í arðsemi og hagvöxt?

Og mér finnst ég vera að bregðst einhverju með því að tala svona. Ef þetta eru helstu rökin, hvernig get ég réttlætt listamann sem býr til eitthvað sem ekki er til sölu? Hvernig getum við réttlætt hálendið sem er þarna bara eins og risastórt gat í miðju landsins? Já til hvers er það? Við réttlætum tilgang listamanna með því að benda á einn sem seldi fyrir hundrað milljónir, annan sem er heimsfrægur. Bendum á ferðamannaeyðslu til að réttlæta náttúruna. En hvað með staði sem hafa ekkert áhorf? Hvað með uppáhalds skáldin okkar – sem seldu aldrei neitt á meðan þau lifðu? Hvað með þá sem gera tilraunir, taka áhættu, færa út mörk listarinnar, hugsunar okkar og skynjunar?

Þegar ég skrifaði Tímakistuna var ég meðal annars innblásinn af blaðsíðu í gömlu eintaki af ,,Bókinni um veginn“ frá 1921 – þar er fjallað um nytsemina:

,,Þrjátíu hjólrimar mætast í nöfinni,

en nytsemi hjólsins er komin undir öxulgatinu.

Leirkerin verða að gagni

vegna þess að þau eru hol að innan.

Menn smíða dyr og glugga

og húsið verður nytsamt

af því að það er tómt.

Og geti tilveran borið ávöxt,

er hið tilvistarlausa nytsamt. “

Ég hallast að því að eina leiðin til að útskýra tilgang listarinnar sé með vísun í gagnsleysi öxulgatsins. Að listin leitist við að vera þetta tóm og listin sé leit að þessu tómi, að þegar best tekst til þá er listin gatið sem leyfir hjólinu að snúast og án hennar snúist það alls ekki. Tilraunir til að sanna að skáldskapur, ljóð eða ævintýri borgi sig og skili mælanlegum hagnaði fyrir þjóðina eru til þess eins að fylla upp í þetta gat, stöðva hjólið og segja að kerið eigi í raun og veru að vera fullt af steypu.

Orðræðan um gagnsemi og hagkvæmni hefur komið mörgum í varnarstöðu og í hvert sinn sem menn gleyma því að tilgangurinn sé einmitt tilgangsleysið, ómælanleikinn, leitin að þessu gati – þá færist víglínan og krafan um mælanleg markmið nær öðrum sviðum. Til hvers lærum við ljóð? Hverju skila þau? Til hvers er þá að læra sögu eða segja sögur eða spila á selló? Til hvers er þá nokkur hlutur sem ekki hefur mælanleg áhrif? Til hvers eru ónýtanleg náttúra – eða fátækir eða gamlir. Til hvers er heimspeki? Til hvers eru fuglar? Við viljum setja fullkomna mælistiku á lífið en hvernig verður jörðin, þegar hver blettur hefur verið verðlagður og nýttur? Hvernig verður vinátta okkar þegar hún er orðin ekkert nema tengslanet?

Nú höfum við til dæmis dregið menn og konur fyrir dóm fyrir það að vera læsir á myndlistarsögu, náttúrusögu, íslandssögu og jarðsögu okkar. Þau eru krafin um svar – til hvers er þetta hraun? Já til hvers eru ljóð, til hvers er hraun? Til hvers eru fuglar og til hvers að vera læs – ef það færir mönnum aðeins angur og óþægindi ef meirihlutinn kýs ólæsið. Við verðum að nýta gatið, fylla kerið af steypu, eins og menn skilji ekki að þá er ekki hægt að fylla það af vatni, þegar maður er þyrstur.

Því segi ég að hafi bók mín heppnast raunverulega vel þá finnur einhver hana eftir 50 ár, helst í gamalli hillu eða á bókasafni og gætir þess þannig að valda ekki minnstu gáru í hagkerfinu. Hann slekkur á sjónvarpinu og spillir þannig auðlindinni sem hann sjálfur er sem áhorf, neytandi, auglýsingaþegi. Hann sest upp í rúm og les fyrir sjálfan sig, konu sína, barn sitt – eða alla þrjá. Hann eyðir hálftíma, klukkutíma, átta tímum. Eins og þegar pabbi las fyrir mig Elsku Míó minn – og ef menn hverfa saman inn í þetta gat þá hefur tilgangurinn komið í ljós og við skiljum að tilveran getur borið ávöxt.

Takk fyrir mig.

 

 

Það sem vantaði í New York Times

Menn hafa verið að tala um rangfærslur í New York Times grein um Ísland og þar virðast menn afar viðkvæmir og málið þykir jafnvel alvarlegt. En deilan er tómur orðhengisháttur um setningarfræði, hvort komman hefði átt að vera á eftir eða undan Þjórsárverum. Jöklar, fossar, ár OG Þjórsárver eru um 40% …

„The Icelandic government has spent decades protecting its glaciers, pools, ponds, lakes, marshes and permafrost mounds in the Thjorsarver Wetlands, which constitute 40 percent of the entire country, mostly in the interior.“

Ef New York Times hefði virkilega ætlað sér að skrifa stóra grein um málið hefðu þeir hefði hæglega getað birt mynd af Aldeyjarfossi og sagt fólki að flýta sér að sjá hann, kannski flýta sér að sigla niður Jökulsárnar í Skagafirði, borða lax veiddan við Urriðafoss, kannski flýta sér að ferðast kringum Skaftá við Hólaskjól eða Hólmsá við Atley eða fara Sprengisandsleið án þess að hafa línur fyrir augunum alla leiðina. Svo mætti fara í Krísuvík og skoða síðan hverasvæðin á Reykjanesi, já eða fara austur og flýta sér að sjá Töfrafoss, Kirkjufoss og Kringilsárrana… nei það er víst of seint. Ég er sannfærður um að stórir fjölmiðlar muni komast á bragðið og gera þessu ítarleg skil, nægt er myndefnið að minnsta kosti. Mér er í sjálfu sér sama um áhrif á ferðamennsku – þessi mál hafa þegar skaðað mennsku okkar.

Lagarfljót

Þetta minnir mig á mann sem ég réði einu sinni í vinnu til að byggja fyrir mig bílskúr en svo hætti hann aldrei að byggja bílskúrinn, ég var kominn með fimmfaldan bílskúr og hann var búinn að malbika leikvöllinn fyrir aftan hús til að leggja trukkum. Til að fjármagna það seldi hann Kjarvalsmálverk sem ég fékk eftir langömmu mína. Hann er búinn að éta eiginlega allt í búrinu en það var búið að ná sátt um að hann myndi láta staðar numið þegar hann væri búinn að éta köttinn. En núna er fjölskyldan að rífast aftur vegna þess að hann vill éta hálfan hundinn að auki. Og hvað ætlar hann að gera við hundinn? Jú búa til hundafóður. Vegna þess að það eru svo margir sem elska hunda, segir hann, það er svo góður markaður. Ég hefði átt að reka hann og var að spá í það fyrir nokkrum árum en ég er ekki lengur með lykla að húsinu.

FIMMTUDAGSKVÖLD Á ÞINGVÖLLUM -TAKTU ÞETTA BLAÐ OG STINGDU ÞVÍ OFANÍ SAUÐARLEGG.

 

Andri Snær Magnason er leiðsögumaður í fimmtudagskvöldgöngu á Þingvöllum þann 20.júní. Eitt meginþema göngunnar er þetta hér:

,,Taktu þetta blað og stingdu því ofaní sauðarlegg. Á Jónsmessunótt skaltu fara með legginn og leggjast á gröf Jónasar Hallgrímssonar á Þingvöllum. Ef þér tekst að vera þar heila nótt þar til fyrsta túristarúta morgunsins kemur mun skáldgáfa hans hlotnast þér.“

Þetta textabrot kemur fyrir í ,,Engum smá sögum“ einni af fyrstu bókum Andra Snæs Magnasonar. Sagan fjallar um mann sem leggst á gröf Jónasar í von um skáldgáfu en ýmislegt fer úrskeiðis. Andri Snær mun leiða okkur í ferðalag um Þingvelli, blanda saman sögum úr fortíð og framtíð, lesa úr textum sem hljómuðu sannanlega á Þingvöllum og texta sem aldrei hafa hljómað þar áður.

 

myndjonas_600x402

Andri Snær mun velta upp ýmsum flötum, spegla þá í sínum eigin skáldskap og annarra. Þingvellir eru sameiningartákn þjóðarinnar en þar kristallast líka andstæður okkar, Evrópa og Ameríka, Einar og Jónas, kristni og heiðni, frelsi og kúgun, lög og lögleysa, fegurð og hryllingur. Andri Snær mun fara gegnum þetta svið og feta einstigið milli vits og vitleysu.

Kvöldgangan hefst klukkan 20.00 þann 20. júní við fræðslumiðstöðina við Hakið og eru allir velkomnir.
Frekari upplýsingar um göngurnar í sumar má finna á vef Þingvalla: http://thingvellir.is/1857
Myndina af skáldinu tók Ari Magg.

Sagan af bláa hnettinum komin út í Ameríku

Hér er myndband á einskonar ensku um Söguna af Bláa hnettinum.

Sagan kom nýlega út hjá Seven Stories Press í USA.

Ameríka er risastór og þetta er harður heimur og ég er hjá litlu forlagi. Dómar hafa verið fínir og salan er ágæt en Amazon er aðeins of róleg fyrir mitt keppnisskap. Allt of margar lélagar bækur seljast betur. Ef einhver hefur lesið bókina má hann endilega skella inn dómi á Amazon:

Bókin er búin að fá fullt af afar fínum dómum – en það sem skiptir mestu er orðsporið. Þannig að ef þið þekkið einhvern í Ameríku megið þið gjarnan segja þeim að kaupa einn eða tvo bláa hnetti. Og kannski að öllu gamni slepptu – þá er allur stuðningur vel þeginn. Sagan er ein af örfáum íslenskum barnabókum sem hafa komið út í USA.

Hér eru nokkrir dómar og viðtöl:

http://www.typographicalera.com/the-story-of-the-blue-planet-by-andri-snaer-magnason/

http://www.typographicalera.com/a-conversation-with-andri-snaer-magnason/

Og hér er einn mikilvægur í New York Times:

http://www.nytimes.com/2012/11/11/books/review/the-story-of-the-blue-planet-by-andri-snaer-magnason.html?_r=0

 

Strákarnir okkar

Myndin hér að ofan er af svokölluðu Gullaldarliði Fylkis sem varð Íslandsmeistari í Knattspyrnu árið 1986 – þegar þeir voru 13 og 14 ára. Morgunblaðið og DV lögðu heilsíður undir þennan úrslitaleik og Halldór Halldórsson á DV kallaði þá aldrei annað en Gullaldarlið Fylkis. Á þessum árum spilaði meistaraflokkurinn ýmist í annarri eða þriðju deild. Strákarnir höfðu engar glæstar fyrirmyndir til að miða sig við en ég man að ég hugsaði þegar þeir unnu þennan fyrsta Íslandsmeistaratitil félagsins: Ef strákarnir verða áfram jafn góðir og jafnaldrarnir í KR og ÍA ætti Fylkir séns á Íslandsmeistaratitli árið 2000. Sá sem horfði eingöngu á meistaraflokkana spila í þriðju deild hefði þótt slíkar væntingar fáránlegar.

Þessi samanburður flaug mér í hug þegar niðurstöður um læsi ungra pilta birtust nýlega. Alþjóðlegar Pisa kannanir sýndu að um 23% 15 ára stráka á Íslandi teldust ekki geta lesið sér til gagns á móti 9% stúlkna. Þessi þrefaldi kynjamunur er athyglisverður, vegna þess að kynin eru saman í bekk, sitja í sömu tímum, hafa sömu kennslubækur og búa við sömu aðstæður. Þetta ólæsi veldur lélegum árangri í stærðfræði – vegna þess að strákarnir eiga erfitt með að skilja orðadæmi. Í nágrannalöndum okkar fer veraldlegur auður yfirleitt saman við menntastig og læsi. Hér á landi er þessu öfugt farið. Við erum eina landið í Pisa könnuninni þar sem tengslin eru neikvæð. Þvi meiri veraldlegar eigur á heimili, því meiri líkur á lélegum árangri í lesskilningi. Mælingar benda til þess að lestur framhaldsskólanema fari minnkandi en á sama tíma hafa fjárveitingar til skólabókasafna dregist saman. Í íslenskum grunnskólum er minni tíma varið til móðurmálskennslu en í grunnskólum annars staðar á Norðurlöndum og kennaraefni hér á landi fá sífellt minni menntun í íslensku.

Ég velti fyrir mér – ef staðan er svona núna – hvernig verður staða Íslands eftir 15 ár ef þessar niðurstöður eru ekki teknar alvarlega? Ef þetta endurtekur sig ár eftir ár? Höfum við efni á að sóa hæfileikum fjórðungs drengja af heilli kynslóð? Ef menntun er grundvöllur hagsældar – og lestur er grundvöllur menntunar – hvernig verður hagvöxturinn ef fjórðungur strákanna hefur engan aðgang að rituðum upplýsingum heimsins? Ef læsi er grundvöllur fyrir upplýstu lýðræði – hvað kjósa menn eftir 15 ár? Og ef staðan er svona meðal íslenskra drengja – hvernig er hún þá meðal barna sem eru af erlendu bergi brotin? Hversu hörmulega höfum við þá brugðist þeim og framtíðarmöguleikum þeirra?

Kynjamunur af þessu tagi er algengur á hnignandi jaðarsvæðum um víða veröld. Þar sem strákarnir ætla sér beint í skógarhöggið, verksmiðjuna eða námuna en stelpurnar sjá menntun sem leið til að komast burt og ná sér í maka og betra líf annarsstaðar. En þessi munur sést hér í Reykjavík – þar sem engin augljós störf bíða þeirra sem ekki afla sér menntunar. Stelpurnar hljóta þá að fara ef strákarnir hafa tekið ákvörðun um að verða andlegir eftirbátar þeirra. Það má velta fyrir sér hvort óbeit á jafnréttisbaráttu sem hefur verið ríkjandi hjá ungum strákum megi túlka sem ómeðvituð viðbrögð við þessu ástandi.

Fylkir hefur verið í fyrstu deild frá árinu 1999 – liðið hefur verið hársbreidd frá Íslandsmeistaratitil en bikartitilinn hafa þeir unnið í tvígang. Uppistaðan í því liði var gullaldarliðið frá 1986 – Kiddi, Tóti, Gunni og Finnur ásamt yngri strákum sem litu upp til þeirra. Einhver gæti sagt að gott fótboltalið sé óhjákvæmilegt í barnmörgu og vaxandi hverfi – en sú er alls ekki raunin. Breiðholtið er stærra en Árbærinn og þar hefur sami árangur ekki náðst. Gullaldarstrákarnir urðu ekki svona góðir vegna þess að það voru leikfimitímar í Árbæjarskóla. Sigursteinn var frábær kennari – en það þarf meira til ef menn vilja skara framúr. Þennan árangur má fyrst og fremst þakka áhuga foreldra og endalausri sjálfboðavinnu hugsjónamanna sem störfuðu fyrir Fylki. Áhugi fjölmiðla var strákunum hvatning, heilsíður í DV og Mogga skiptu máli. Aðstaða þeirra til æfinga var ekkert til að hrópa húrra fyrir – rauðamölin var reyndar óvenju góður malarvöllur en aðstaðan var stórbætt með samhentu átaki. Allt bendir til þess að sambærilega vinnu þarf í samfélaginu öllu til að tryggja læsi og lestur. Strákarnir þurfa fyrirmyndir og hvatningu – ekki síst heima hjá sér, ekki síst frá feðrum sínum og þeir þurfa góðar bækur.

Ég hef stundum spurt fólk: Hvað heita mest lesnu bækur á Íslandi? Yfirleitt hefur fólk svarað: Símaskráin? Biblían? Arnaldur? En mest lesnu bækur á Íslandi hafa sjaldan fengið umfjöllun í fjölmiðlum og þær fá aldrei dóma. Þær heita nöfnum eins og Sproti, Glimrende, Matrix, Mályrkja, Lífheimurinn, Glói Geimvera. Ég hef aldrei séð umfjöllun um þessar bækur, aldrei séð sérfræðinga eða kennara velta fyrir sér hvort þær teljist góðar eða slæmar, skemmtilega eða leiðinlega skrifaðar. Hvort þær séu úreltar, hvort þær mættu vera fleiri og fjölbreyttari og hvaða höfundar eru bestir. Ætla má að 40.000 – 60.000 börn lesi bók sem er notuð í 10 – 20 ár. Á meðan Arnaldur semur nýja bók á hverju ári þykir æskilegt að nýta kennslubækur sem lengst, það hefur þótt óþarfa kostnaður að semja og prenta bók fyrr en gamla upplagið er dottið í sundur. Það var til dæmis áfall þegar Berlínarmúrinn féll og allar landafræðibækur urðu úreldar. Ef eitthvað er verra en sögulegir atburðir til að rústa sögukennslunni þá eru það ungir vísindamenn sem grafa undan kenningunum sem börnin hafa lagt á minnið.

Ófrenja - mynd Jón Baldur Hlíðberg

Skólabækurnar eru aldrei settar í samhengi við góðan eða slakan árangur í alþjóðlegum könnunum. Hvaða bækur nota þjóðir sem standa sig best? Við ræðum aldrei hvaða viðmið við eigum að nota þegar kemur að menntun. Hver skilgreinir hvað börn eiga að vita og kunna? Furðufiskar og lífríkið í hafinu kringum Ísland ætti að vera örvandi fyrir ímyndunaraflið. Ættu 10 ára krakkar á Íslandi ekki að hafa æði fyrir fiskum eða hvölum? Þeir ættu allir að vilja verða kafarar og sjávarlíffræðingar. Eða hvað?  Ákvað einhver að þeir ættu ekki að hafa áhuga? Eða erum við almennt hlutlaus og meðvitundarlaus um menningarheim barna og unglinga? Eldvirkni og eldgos síðustu ára ættu að fylla þá löngun til að verða jarðfræðingar og vísindamenn. Íslendingasögurnar og bókmenntirnar eiga að fylla þá draumum um að verða skáld eða fornleifafræðingar. Hversu margar bækur ættu grunnskólakrakkar að fá til eignar? Hvort myndi duga þeim lengur – ipad eða 300 blaðsíðna bók í lit um allt sem viðkemur eldgosum, regnskógum og furðufiskum?

Strákarnir okkar hafa tileinkað sér margt í nútímatækni og heimurinn er fullur af spennandi tækifærum og flottum græjum. Séu þær notaðar rétt geta þær gert okkur læsari, klárari og auðugri menningarlega. Þær gefa okkur áður óþekkt vald til að skapa og miðla. Möguleikar til að fræðast um heiminn og tengjast fólki um víða veröld eru meiri en nokkru sinni fyrr. En mikilvægustu upplýsingarnar eru ekki á Youtube. Sá sem ekki hefur þjálfað sig í lestri hefur takmarkaðan aðgang að heimi vísinda, tækni og heimspeki. Aðgangur að trúarbrögðum, ljóðlist og hugmyndasögu heimsins verður lítill sem enginn. Ef Ísland á að eignast góða kennara, eðlisfræðinga, hjúkrunarfræðinga og verkfræðinga verðum við að vera læs og víðlesin. Læsi er lykillinn að erlendum tungumálum, án læsis getum við ekki ræktað okkar eigin sögu, tungu og menningu. Án færni í eigin móðurmáli er erfitt að miðla hugsunum sínum og hugmyndum í rituðu og mæltu máli.

Margir hafa spjarað sig í lífinu ólæsir – en þessi hópur sem nú mælist illa læs er svo stór að það má líkja ástandinu við áskapaða fötlun eða vítavert sinnuleysi. Í þessum fjórðungi stráka sem ekki geta lesið sér til gagns liggur stærsta vannýtta auðlind þjóðarinnar – tækifærin eru svo mörg að þau fylla heilu bókasöfnin. Ef ekki er brugðist við af krafti blasir við að strákarnir okkar og þjóðin öll – falli niður í þriðju deild.

Þótt við drögumst afturúr þá hafa líklega aldrei fleiri jarðarbúar lært að lesa heldur en einmitt á síðustu árum. Hér er myndskeið sem ég tók af krökkum sem ég heimsótti í Bingua Hope Primary School í Huidong hreppi, Liangshan hluta Sichuan í Kína. Foreldrar þeirra eru margir hverjir ólæsir og vinna í borginni við að framleiða ipad, gallabuxur og leikföng og sjá börnin einu sinni á ári. Þeir leggja allt að veði enda er krökkunum ætlað annað hlutskipti, þetta er Gullaldarliðið þeirra.

Unnið upp úr erindi sem var haldið í Norræna húsinu 21. janúar 2012. Alvara málsins – Þjóð í ólestri.